Of het nu gaat om het protest tegen aanleg van de snelweg door Amelisweerd of de doortrekken van de A4, bezwaren tegen de aanleg van autosnelwegen hebben een lange geschiedenis. Hoog tijd om daar eens bij stil te staan.
Al sinds de jaren twintig maakten belangenorganisaties plannen voor de aanleg van een netwerk van speciale autosnelwegen in ons land. Die plannen werden gemaakt nog voordat de rijksoverheid wegenbelasting had ingevoerd (1926) en over was gegaan tot grootschalige verbetering van de bestaande rijkswegen (1927-1932). En terwijl de overheid de infrastructuur verbeterde, bleef er discussie over de aanleg van speciale autosnelwegen. Critici voorzagen namelijk de dat verbeterde wegen in de toekomst toch weer onvoldoende aan de eisen van het toenemende autoverkeer zouden voldoen. Daarom kon beter naar de wensen van de toekomst gebouwd worden. In navolging van Italië, Duitsland en België besloot de Nederlandse regering op 24 juli 1936 eveneens een stelsel van autosnelwegen aan te leggen. Maar kort na het besluit tot aanleg van autosnelwegen, ontstond er verzet.
Het protest van 75 jaar geleden rees met name tegen de aanleg van de A12 en de A15. De militaire autoriteiten waren tegenstander van de aanleg van de laatste gedeelten van beide wegen, omdat daarmee een rechtstreekse aansluiting ontstond op het Duitse wegennet. Vanuit het oogpunt van de verdediging van ons land, verzette vooral het toenmalige Ministerie van Defensie zich met succes tegen de aanleg van beide wegen. De plannen werden zelfs afgewezen. Hetzelfde ministerie slaagde er ook in om elders de bouw van viaducten tegen te houden.
Protest door natuurbeschermers
Het belang van de A12, vanuit Den Haag rechtstreeks naar Duitsland, zagen de Duitsers in. Kort na het begin van de Duitse bezetting, gaf Rijkscommissaris Seyss-Inquart in juli 1940 opdracht tot de bouw van het ontbrekende deel van de A12. Dat betrof het omstreden deel vanaf het knooppunt Oudenrijn, bovenlangs Arnhem en daarna aansluitend op het Duitse net. Van verzet van het Ministerie van Defensie was geen sprake meer. Opvallend was dat de Duitsers rekening hielden met de bezwaren van particuliere organisaties, die zich inmiddels ook hadden geroerd. In overleg met vooraanstaande personen uit kringen van de natuurbescherming, werd een tracé gevonden dat zo min mogelijk schade aan de natuur toebracht. Daarbij werd ook rekening gehouden met de bezwaren van bewoners uit de bebouwde kommen van Velp en Arnhem. Nadat de bezwaren waren overwonnen en het tracé was vastgesteld, werd de grond aangekocht.
De A12 nabij Arnhem in de jaren vijftig
Al tijdens de oorlog begonnen de Duitsers met de aanleg van de weg. De werkzaamheden aan de A12 moesten later worden gestaakt, maar werden na de oorlog hervat. De snelweg A12 kreeg midden jaren zestig aansluiting op het Duitse wegennet, de A15 heeft dat tot op heden niet. Pas recentelijk werd het besluit genomen tot verlenging van de A15 voorbij Bemmel. Vijfenzeventig jaar na de eerste bezwaren, pleiten milieuorganisaties en buurtbewoners nu voor de aanleg van een tunnel onder het Pannerdensch Kanaal, in plaats van de geplande brug. Maar zal de minister een cadeautje geven?
Geplaatst: AutoVisie/Telegraaf, 18 augustus 2011
: 
