Automobilisten verliezen veel tijd aan files. Bijna de helft van de leaserijders blijkt daarom voorstander te zijn van rekeningrijden. Er zijn echter ook partijen die geld verdienen aan files. En dat loopt in de miljoenen euro’s.
Dat het autobezit en autogebruik zou toenemen en dit zou leiden tot een verkeersinfarct, werd al in 1972 in een studie van het Nederlands Economisch Instituut voorspelt. Om die fileproblematiek op te kunnen lossen voorzagen de onderzoekers de noodzaak om wegen te verbreden naar zes-, acht- en tienbaanswegen. De zeer kostbare uitbreiding van infrastructuur kon worden verminderd, wanneer het gebruik van de wegen zou worden beprijst. Wetenschappelijk onderzoek gaf bovendien aan dat wanneer er geen prijsmechanisme werd ingevoerd, er nooit genoeg infrastructuur zou kunnen worden aangelegd. Door het vrije gebruik van de infrastructuur en toenemend autobezit en autogebruik, zou het wegennet iedere keer weer verstoppen.
De invoering van marktmechanisme en de uitbreiding van infrastructuur staan al jaren op de politieke agenda. In 1968 bracht de VVD als eerste een publicatie uit waarin de auteurs aandrongen op de invoering van beprijzing. Ook in de Tweede Kamer voerde de VVD hiervoor pleidooi. Maar sinds het midden van de jaren zeventig zijn de liberalen in de Tweede Kamer tegen elk ingediend plan geweest. In plaats daarvan ontpopte de partij zich tot de grootste pleitbezorger van de aanleg van meer wegen.
De VVD was niet de enige partij de van mening veranderde. In 1980 wees het CDA een verdere uitbreiding van het wegenstelsel tot het jaar 2000 af en was het een voorstander van spitsheffing. Maar ook deze partij heeft in de Tweede Kamer de invoering van prijsmechanisme tot op de dag van vandaag bestreden en in plaats daarvan sinds de jaren negentig de aanleg van wegen hoog op de agenda geplaatst. De partij voerde eerst fel oppositie tegen ‘Tineke Tolpoort’ en bracht later in heel het land ‘de spade in de grond’.
Het uitblijven van marktmechanisme maakte en maakt de aanleg van een veel uitgebreidere infrastructuur noodzakelijk, waarvoor miljarden euro’s werden en worden besteed. Ook de huidige uitbreiding van infrastructuur zal volgens het Planbureau voor de Leefomgeving niet voldoende zijn om de bereikbaarheid in ons land tot 2020 te verbeteren. Het zal nog eens 20 tot 30 miljard euro belastinggeld vergen. Op deze uitgave kan volgens het Planbureau worden bezuinigd wanneer marktmechanisme wordt ingevoerd.
Dus waarom blijft beprijzing uit? Dat de wegenbouwers zich meer thuis zullen voelen bij de VVD en het CDA dan bij de SP en GroenLinks zal niemand verbazen. Maar dat geldt ook omgekeerd. Critici wijzen al jaren op de banden tussen ambtenaren en politici (tot en met ministers toe) en de bouwsector en de risico’s daarvan. Is het toeval dat de partijen die in de afgelopen dertig jaar het meest streefden naar de aanleg van meer infrastructuur tevens het felst gekant waren tegen de invoering van marktmechanisme? Deze koers garandeert blijvende opdrachten en dat legt de bouwwereld geen windeieren. Ook in tijden van bezuinigingen.
Geplaatst: AutoVisie/Telegraaf, 10 oktober 2011
: 
