Wellicht dat u net als ik auto rijdt. Toen ik dertig jaar geleden in de zomer een stuk met de auto reed, en zeker tegen de schemering, dan kon ik na afloop van een rit op de voorruit tal van dode insecten zien. Ook op de koplampen, de grille en de nummerplaat trof ik ze aan. Dat is nu bijna niet meer. Ik hoef mijn voorruit nog maar zelden schoon te maken van insecten. Wanneer ik met de auto in het buitenland ben geweest, dan moet ik de voorruit wel schoonmaken. Ik denk dat de meeste automobilisten die al meer dan twintig jaar rijden dit zullen herkennen. Wie dit niet herkent, kan bij een benzinestation kijken. Veel Nederlandse benzinestations hebben nog een plek waar in een waterreservoir een spons ligt om de voorruit mee schoon te kunnen maken. Het is iets uit het verleden, toen veel automobilisten daar in de zomer gebruik van maakten.
De reden dat de autoruiten nauwelijks meer vies worden van de insecten, komt door de sterke afname daarvan. Volgens wetenschappelijk onderzoek is het aantal insecten in dertig jaar tijd met ongeveer 80 procent afgenomen. De oorzaak van die sterke afname kwam volgens dat onderzoek vooral door de intensieve veeteelt en landbouw: de overvloedig aanwezigheid van meststoffen, met name stikstof en fosfaat, en het gebruik van gewasbestrijdingsmiddelen. De gevolgen van de afname van insecten konden wij bij ons huis merken.
Toen wij ruim twintig jaar geleden verhuisden van Nijmegen naar een klein dorp met minder dan 1300 inwoners in het oosten van Noord-Brabant, hadden wij zes zwaluwnesten aan de gevel. In de zomer vlogen s’avonds zo’n tien zwaluwen tussen de huizen door en in de lucht boven de kerktoren vlogen wel vijftig tot tachtig zwaluwen. De nesten aan de gevel zijn al lange tijd verlaten (net als elders bij ons in de straat) en er vliegen bijna nooit meer zwaluwen tussen de huizen. In de lucht bij de kerktoren zien we momenteel hooguit tien tot twintig stuks vliegen.
Destijds hadden we iedere zomer zeker tien spreeuwen in de achtertuin en overwinterden er elke winter vier tot zes stuks, die in de tuin voedsel kwamen halen. Al zo’n vijf jaar hebben we zelfs in de zomer geen spreeuwen meer in de achtertuin. We horen of zien ze niet meer bij ons in de buurt. Beide vogelsoorten zijn insecteneters. Ze zijn hier sterk verminderd of zelfs verdwenen.
Deze ervaring wordt bevestigd in wetenschappelijk onderzoek. Uit onderzoek is naar voren gekomen dat de vogelpopulatie in Nederland sterk is afgenomen en dat geldt met name voor insecteneters, zoals zwaluwen (zo’n 80 procent afname). Als oorzaak van deze afname wordt opnieuw gewezen naar de intensieve veeteelt en intensieve landbouw.
Het kan natuurlijk zijn dat u geen auto rijdt en/of in een grote stad woont. In dat geval zult u wellicht niet veel van de stikstofproblematiek merken. Maar buiten de stad kan een ieder en iedere automobilist de gevolgen van de stikstofproblematiek zelf opmerken, al zijn de meeste zich daar niet van bewust. De voorruit blijft immers schoon.
Het oosten van Noord-Brabant staat bekend om de zeer hoge concentratie van varkens, koeien en geiten. Dat heeft gevolgen voor de luchtkwaliteit aldaar. Uit onderzoek is gebleken dat hier 50 procent meer longontstekingen voorkomen dan elders in plattelands gebieden. Dit is het gebied waar destijds ook de Q-koorts heerste, bijna honderd mensen hieraan overleden en duizenden mensen besmet werden. In maart 2020 ontstond hier, rond Veghel, Mill, St. Hubert en Uden, een grote uitbraak van het coronavirus. Lange tijd had deze regio, landelijk gezien, een zeer hoog aantal Covid-patiënten per 1.000 inwoners. In publicaties werd een verband gelegd tussen de luchtkwaliteit en de kans op Covid / longziekten. De intensieve veeteelt en landbouw hebben zodoende niet alleen gevolgen voor de natuur, maar treffen ook de gezondheid ons als bewoners van het platteland. Daarom is het te hopen dat de plannen tot vermindering van de veestapel, zullen worden uitgevoerd. Het collectieve belang van een gezonde leefomgeving zal boven het individuele belang gericht op voornamelijk export van vlees- en melkproducten moeten gaan.
30 juni 2022
: 
