In de afgelopen honderdtwintig jaar heeft de auto een grote technische ontwikkeling doorgemaakt. Auto’s werden comfortabeler, veiliger, relatief zuiniger, goedkoper, enz. En dan verschijnt er opnieuw de elektrische auto, die zoals in het boek De autoproblematiek in Nederland beschreven, een grote toekomst voor zich heeft.
De overheid stimuleert de verkoop van elektrische auto’s, maar waarom? Had de overheid ooit de verkoop van de CD en de CD-speler fiscaal moeten stimuleren, om de werkgelegenheid bij Philips te bevorderen? Natuurlijk niet. De CD verkocht zichzelf wel. Want ten opzichte van de oude LP had de CD veel betere producteigenschappen. In het begin kostte de CD wel veel meer dan de LP. De CD was twee- tot driemaal zo duur, maar vroege consumenten betaalden dat graag. Want de CD had namelijk een betere kwaliteit van opname, een kleinere kans op beschadigingen en kon niet grijs gedraaid worden. Door de goede verkoop van de CD, werd deze met verloop van tijd steeds goedkoper en zelfs net zo betaalbaar als een LP. De komst van de CD was in die zin een positieve marktontwikkeling.
Dat geldt ook voor de smartphone die de oude mobiele telefoon vervangt. Met een tien jaar oude Nokia kan men prima bellen en men kan momenteel soortelijke toestellen voor nog geen 20 euro kopen. Een smartphone is veel duurder, maar deze kan ook veel meer. Men kan er bijvoorbeeld mee mailen en internetten, foto’s maken en men kan op het toestel speelfilms bekijken. De vroege consumenten betaalden graag meer voor de aankoop van een smartphone. De smartphones werden goed verkocht en deze zijn inmiddels aan een prijsdaling begonnen.
Maar dan de elektrische auto. Om te beginnen is deze auto veel duurder dan een in formaat en luxe vergelijkbare auto op benzine of diesel. Tot wel driemaal duurder. Dat hoeft, gezien de eerdere voorbeelden, geen bezwaar te zijn. Maar dan komt het probleem. De elektrische auto heeft geen betere producteigenschappen, in tegendeel. De actieradius is beperkter en de gebruiksmogelijkheden zijn geringer. Het gebruik van bijvoorbeeld de verwarming (of airco), ruitenwissers en verlichting beperken de afstand om te rijden nog meer. En waarom zullen elektrische auto’s (net als de CD en de smartphone) op termijn sterk in prijs dalen, zoals vaak wordt beweerd? Jaarlijks maakt de automobielindustrie ruim 60 miljoen auto’s en het afgelopen jaar circa 400.000 elektrische auto’s. Om de auto’s te kunnen maken worden schaarse metalen toegepast. Zal de prijs van deze metalen sterk dalen, wanneer er binnen enkele jaren 5 miljoen elektrische auto’s worden gemaakt?
Het zal vermoedelijk jaren duren voordat de elektrische auto betere producteigenschappen heeft en onder een gelijkwaardig fiscaal stelsel met benzine- en dieselauto’s kan concurreren. Kennelijk beschouwen consumenten deze voertuigen ook als inferieur, omdat de elektrische auto’s hoofdzakelijk dankzij fiscale voordelen aan de man kunnen worden gebracht.
Het fiscale beleid is niet vol te houden en later zal blijken hoe zinvol het is geweest. Gezien het gering veranderde fiscale klimaat sinds januari en de ontwikkelingen in de verkoop van de elektrische auto’s nadien, lijkt het erop dat de overheid in deze jaren beter een ander beleid kan voeren om de beoogde achterliggende doelstellingen na te streven. Om de CO2-uitstoot te beperken kan men bijvoorbeeld ook de belastingdruk op rijden op gas door conventionele auto’s verlagen.
Geplaatst: AutoVisie/Telegraaf, 11 april 2014.
Naschrift: Van 2010 tot en met 2020 investeerde de overheid ruim 11 miljard in de verduurzaming van de automobiliteit, ruim de helft hiervan ter stimulering van de elektrische auto. De uitstoot van CO2 door het autoverkeer daalde in deze periode met 1,6 procent. Had men met 11 miljard bijvoorbeeld de isolatie van (sociale) woningen gestimuleerd, dan was er meer uitstoot van CO2 bespaard. Bovendien waren de maatregelen dan aan de onderzijde van de samenleving te goede gekomen, in plaats van aan de bovenzijde van de samenleving. Opvallend in dit verband was dat partijen als GroenLinks en D66 het fiscaal stimuleren tot € 85.000 van bijvoorbeeld de Tesla Model S met verve hebben verdedigd in de Tweede Kamer.
: 
